گشنیز
نام های دیگر : گشنیز مزروع – کورباندر – کسیره – کزبره – کززه – جلجلان – کزیره.
مشخصات: گیاهی است از خانواده ی Umbelliferae، یک ساله به رنگ سبز درخشان که ارتفاع بوتهی گیاه تا یک متر می رسد. برگهای آن سبز درخشان با تقسیمات مکررند که برگ را به شکل رشته هایی نخی شکل، باریک و پنجه ای در می آورد.
گل های آن کوچک به رنگ سفید مایل به صورتی به طور گروهی و چتر مانند در انتهای شاخه ی گل دهنده ظاهر می شود. میوه آن به اندازه و مانند ماش، به رنگ قهوه ای مایل به زرد و قطر حدود نیم سانتی متر است و بویی مخصوص به خود دارد.
این گیاه بومی جنوب اروپا و مناطق مدیترانه ای است و در آسیا نیز انتشار دارد. در ایران در کرمانشاه، آبادان، تبریز، کرمان، بلوچستان، بوشهر و برازجان می روید.
در اغلب مناطق دنیا، آمریکا، اروپا، آسیا، آفریقا و اکثر مناطق ایران کاشته میشود.
تخم گشنیز
طبیعت آن: سرد و خشک است.
ترکیب شیمیایی:
اسانس روغنی ۱۹/۲۶ درصد – مانیتول – کورباندرول – فلاونوئید گلیکوزید.
خواص درمانی تخم گشنیز :
- آن را بخورید. تونیک، بادشکن، ضد قی و شیرافزاست، سینه را نرم می کند و سرفه را تسکین می دهد، سرماخوردگی و خفقان را بهبود می بخشد، تب های نوبه ای، سوءهاضمه، سرخک و وسواس را درمان می کند، سیلان اسپرم را بند می آورد، برای زخم های مجاری ادرار مفید است، ضد قی، مفرح و مقوی قلب و دماغ است، برای کرم معده و تب های نوبه ای مفید می باشد.
- بعد از هر غذا یک قاشق قهوه خوری از آن را در یک فنجان آب جوش ده دقیقه دم کنید و بنوشید. ادرار را زیاد می کند، برای تقویت معده مفید است و نفخ معده را برطرف می سازد، خستگی های عصبی و تشنجات عصبی را درمان می کند.
- آن را بو دهید، نرم بسایید و کفلمه کنید. از خونریزی معده جلوگیری می کند، اسهال خونی را بند می آورد.
- آن را بو دهید، بعد با تخم خرفه به اندازه ی مساوی نرم بکوبید و روزی سه بار هر مرتبه یک قاشق مرباخوری بخورید. اسهال طولانی و مزمن را بند می آورد، ورم رودهی بزرگ یا کولیت را درمان می کند.
- آن را به جای تنباکو در سر قلیان بریزید و بکشید و مقداری از آن را هم بجوشانید و سر را با آن بخور دهید، بعد آبش را هم صاف کرده با شکر شیرین کنید و دو فنجان بنوشید. خارش سر را تسکین می دهد.
- اگر آن را در آتش بریزید و دود آن را به سر و مغز بدهید، زکام را درمان می کند.
- آن را مثل غبار نرم بسایید و روی زخم بریزید. برای زخم مفید است و باعث قطع خونریزی آن می شود، زخم های مجاری ادرار را درمان می کند.
- آن را نرم بسایید و با سرکه خمیر کنید و بر سر بمالید. سردردی که از غلبهی خون و حرارت باشد را تسکین می دهد.
- آن را با گل برز به اندازه ی مساوی نرم بسایید و بر موضع بپاشید. (برای درمان سوزش پای اطفال)
- ضماد آن فیستول یا بواسیر را درمان می کند.
تذکر:
اسراف در آن باعث ایجاد فراموشی، اختلال حواس، چرت زدن، تقلیل اسپرم و ضعف نیروی جنسی می شود.
برای اشخاص مبتلا به نفس تنگی و آسم نیز مضر است.
هنوز بررسیای ثبت نشده است.