مشخصات و قیمت و خرید گلاب

گلاب به مایعی گفته می‌شود که از گل گلاب (نام علمی: Rosa × damascena) استخراج کنند و معطر است.

«اسانس گل گلاب یک از گرانترین اسانس‌های دنیا است و هر لیتر اسانس یا همان عطر خالص گل گلاب حدود ۲۳ هزار دلار قیمت دارد.»

امروزه شهرستان کاشان با تولید ۱۵ هزار تن بزرگترین تولیدکننده این محصول در جهان است و پس از کاشان شهر میمند در استان فارس با بیش از ۱۲ هزار تن بزرگترین تولیدکننده این محصول در جهان است  و شهر اسپارتای در ترکیه با ۸۵۰۰ تن در رده بعدی تولید گلاب جهان قرار دارد.

ایران به دلیل دارا بودن ماده اولیه مناسب از نظر کمیت و کیفیت محصول یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گلاب در جهان می‌باشد. عطر و گلاب گلسرخ ایران به علت شرایط مناسب آب و هوایی، از مرغوبیت خاصی برخوردار بوده و از شهرت جهانی برخوردار است.

تاریخچه گلاب‌گیری

مطالعه تاریخ نشان می‌دهد که ایرانیان از نخستین تولیدکنندگان گلاب و عطر در جهان هستند که این کار در سرزمین پارس صورت می‌گرفته‌است. قدیم‌ترین ذکر نام این صنعت نشان دهنده آن است که مهد و آغاز تولید گلاب از میمند فارس بوده‌است، قدیمی‌ترین سند تاریخی در کتاب کتاب صورالاقلیم نوشته ابوزید سهل بلخی (۳۲۲ هـ ق) است که چنین آورده‌است:

«. . . جور از نواحی اردشیرخوره و قصبه‌های آن جور و میمند است . . . و گلاب پارس از آن خیزد و به دریابار و حجاز و یمن و شام و مصر و مغرب و خراسان برند . . .»

(جور) همان شهرستان تاریخی فیروزآباد است که گلاب میمند به نام آن نیز مشهور بوده و چنان‌که ذکر شد در خارج ایران معروفیت داشته‌است، به‌طوری‌که در برخی از کتاب‌های قدیم از آن به نام «ورد جوری» نام برده شده‌است که در دوره رونق تاریخی منطقه یکی از کالاهای عمده تجارت شده در میمند محسوب می‌شده‌است.

بنابر این بر اساس اسناد تاریخی، نوشته مورخان و آثار به جای مانده از کارخانه‌های تولید گلاب و ظرف شیشه ای، در شهر میمند در استان فارس شهر میمند را می‌توان به عنوان مهد و نقطه شروع گل و گلاب ایران و حتی جهان نام برد.

انواع گلاب

برای تهیه گلاب، مقدار مشخصی از گل محمدی را درون دیگ آب جوش می‌ریزند و آن را تقطیر می‌کنند تا پس از مدتی گلاب به دست آید. تفاوت انواع مختلف گلاب، در میزان گل محمدی است که برای تولید آن استفاده شده‌است.

• 
  

  گلاب سنگین

گلاب سنگین یا ممتاز، نوعی گلاب درجه یک است که از تقطیر بین ۳۰ تا ۳۵ کیلوگرم گل محمدی به همراه ۸۰ لیتر آب به دست می‌آید. در نتیجه این فرایند، ۴۰ لیتر گلاب ممتاز به دست می‌آید. کیفیت این محصول بسیار بالاست و غلظت خوبی نیز دارد، به همین دلیل می‌توان برای مصارف خانگی از آن استفاده کرد.

• 
  

  گلاب سبک

در تهیه گلاب سبک، از حدود ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم گل محمدی استفاده می‌شود. به دلیل کاهش مقدار گل محمدی، قیمت کمتری نسبت به گلاب ممتاز دارد.

• 
  

  گلاب دو آتیشه

اگر بعد از یک بار انجام فرایند گلاب‌گیری، مجدداً به آن، گل محمدی اضافه شود. و فرایند تقطیر دوباره روی آن تکرار شود، گلاب دو آتیشه به دست می‌آید. غلظت آن بسیار بالاست و طعم تلخی دارد. از این نوع گلاب در مصارف خانگی استفاده نمی‌شود، بلکه مصارف درمانی آن بسیار پررنگ است.

• 
  

  گلاب سه آتیشه

اگر فرایند گلاب‌گیری برای بار سوم انجام شود، گلاب سه آتیشه به دست می‌آید که معمولاً به مقدار بسیار کم تولید شده و برای مصارف خاص از آن استفاده می‌شود.

• 
  

  گلاب پس آب

در صورتی که بعد از فرایند گلاب‌گیری، روی تفاله‌های گل محمدی آب بریزیم و عمل تقطیر را مجدداً انجام دهیم، گلاب رقیقی به نام پس آب تولید می‌شود که کیفیت پایین و عطر کمی دارد.

در عطاری آنلاین روناس مارکت گلاب سنگین ، معمولی و ویژه در سایز ۱ لیتری موجود میباشد.

خاستگاه

ایرانیان از نخستین کسانی هستند که از گذشته‌های دور به ویژگی‌های خوراکی و درمانی گل سرخ (محمدی) پی برده‌اند. طبق اسناد بین‌المللی، مبدأ تولید گلاب، ایران و مبدأ تولید اسانس گل سرخ (محمدی) و عصاره گلبرگ‌های تازه، یونان ذکر شده‌است.

«گل سرخ یا رز یا محمدی، گیاهی است که بومی ایران است و خاستگاه و موطن اصلی آن ایران است که تا حدود ۳۵۰ سال پیش غیراز ایران جایی دیگر رویش نداشته‌است و در زمان سلسله صفویه و زمانی که دولت عثمانی همسایه ایران بوده‌است، این گل و کلیه دستگاه‌های گلابگیری از ایران به ترکیه و سپس به سوریه و بلغارستان برده شده‌است.»

بنابر بر اساس اسناد تاریخی خاستگاه اصلی تولید گلاب در ایران استان فارس و شهر تاریخی گور و بخش میمند بوده‌است. اما امروزه شهرستان کاشان با بخش‌های قمصر و نیاسر بیشترین کارگاه‌های تولید گلاب را در خود جای داده‌است.

براساس مدارک جدید، ایرانیان اولین قومی بودند که از گل سرخ، اسانس و گلاب را به روش تقطیر به دست آوردند. و سپس این فن را به سایر نقاط دنیا انتقال دادند. ابن سینا دانشمند بزرگ ایرانی، تحقیقات وسیعی در مورد استخراج اسانس‌ها به روش تقطیر داشته‌است.

سالانه در بخش‌های قمصر، نیاسر، برزک و جوشقان شهرستان کاشان مجموعاً ۱۵ هزار تن گلاب سنگین تولید می‌شود. شایان ذکر است که تولیدکنندگان گلاب در استان فارس نیز در مهیمند سالیانه ۱۲ هزار تن، شیراز سالیانه حدود ۲۰۰۰ تن، منطقه لایزنگان شهرستان داراب سالیانه ۳ هزار تن و سایر مناطق استان فارس سالیانه حدود ۱۰۰۰ تن گلاب تولید می‌کنند.