عرق گل گاو زبان

گل گاوزبان یا افعی گیاه (نام علمی: Echium) نام یک سرده از تیره گاوزبانیان است و یکی از مهمترین گیاهان دارویی در طب سنتی ایرانی است.

گل گاوزبانیان دارای دو سرده معروف در ایران هستند که نباید با هم اشتباه گرفته شوند: گل گاو زبان (از سرده Echium)، (به عربی لسان الثور) در دامنه کوه‌های البرز می‌روید و با گیاه گاوزبان (از سرده Borage) (به عربی مرماخوز) که در اصفهان و آذربایجان و شهرهای دیگر ایران و کشورهای دیگر می‌روید و به غلط به گل گاو زبان مشهور شده‌است، متفاوت است. هر دو گیاه از تیره گاوزبانیان هستند ولی از نظر سرده با هم متفاوت‌اند. برای اینکه این اشتباه که حدود چند سده است پزشکان و داروسازان را گمراه کرده‌است، از بین برود می‌توان Echium را گل گاوزبان ایرانی و Borage را گیاه گاوزبان اروپایی نامید. این دو گیاه متفاوت هستند، تنها گل‌هایشان کمی به هم شبیه است.

خواص دارویی این دو گیاه کمی با هم تفاوت دارد. گل‌های گل گاوزبان ایرانی درشت تر از گل‌های گیاه گاوزبان اروپایی است. گل گاوزبان لاجوردی و شبیه گل انار بوده و تخم آن دایره‌ای شکل و لعابی است و در کوه‌های البرز بسیار زیاد یافت می‌شود. گیاه گاوزبان در اصفهان و آذربایجان و دیگر شهرهای ایران می‌روید، دارای گل‌های لاجوردی و کوچک و دایره‌ای است. گیاه گاوزبان اروپایی از شمال آفریقا به اسپانیا برده شده و در آنجا پرورش یافته و در طب سنتی اروپا راه یافته‌است. از خواص گیاه گاوزبان اروپایی این است که عرق و ادرار را زیاد می‌کند.

خواص درمانی

از جمله خاصیت‌های گل گاوزبان عبارتند از:

• به دلیل داشتن طبیعت گرم، اثر نشاط آور و مقوی دارد.
• در معالجهٔ تب‌های دانه‌ای مانند سرخک و آبله‌مرغان تأثیر دارد.
• در درمان دردهای دهان، دردهای ناشی از سنگ کلیه و دفع سنگ مثانه و کلیه اثر دارد.
• در درمان جوش‌ها و آفت دهانی مؤثر است.
• دمنوش‌های این گیاه برای سرماخوردگی و در بعضی مواقع سرفه‌های خشک در فصل سرما مؤثر است.
• آرام بخش است.