آداب غذا خوردن

آداب غذا خوردن

یکی از مشکلات روبری افراد در عصر حاضر، ابتلا به انواع بیماریهای گوارشی است. این مشکلات شامل طیف وسیعی از بیماریها مانند : دردهای معده و روده می باشد، ابتلا به سرطانهای گوارشی و نهایتاً مرگ و میر ناشی از آنها است.

ما با استفاده از جمع آوری اطلاعات متخصصان طب سنتی در مجموعه عطاری آنلاین روناس مارکت سعی در راهنمایی بهتر به شما مخاطب محترم هستیم. حال در زیر به علل و راهکارها و روشهای پیشگیری و درمان موارد میپردازیم.

علل متعددی در بروز این بیماریها دخیل و به عنوان عامل ایجاد کنندۀ آنها شناخته شده از جمله :

ارتباط غذای داغ با سرطان معده، ارتباط پرخوری و خوردن لقمه های بزرگ و نجویده و نیز خوردن غذا با عجله، بیماری گاستریت یا التهاب معده را به وجود می آورد.

از این رو طب سنتی در آداب غذا خوردن – نکته های اخلاقی و تربیتی – فراوانی دارد به نحوی که ۲۵۰ آیه قرآنی و دهها روایت معصومین (ع) درمورد تغذیه وارد شده است، که عمل به این دستورات تأثیرات فراوان و مؤثر به سلامت جسم و روح افراد می گذارد.

از جمله این آداب : جویدن صحیح غذا است .

جویدن صحیح غذا :

طب سنتی به نقش تغذیه و نحوه صحیح جویدن غذا در سلامتی و بهبود عملکرد دستگاه گوارش و هضم و جذب غذا اهمیت فراوانی داده است. هضم صحیح غذا نقش اساسی، در جلوگیری از بروز اختلالات هاضم دارد.
رعایت تعالیم اسلامی درباب جویدن صحیح غذا می تواند از بروز بسیاری از بیماریهای گوارشی مانند : گاستریت، زخمهای گوارشی، چاقی و عوارض ناشی از آن مانند بیماریهای قلبی – عروقی که امروزه بیشترین آمار مرگ و میر را به خود اختصاص داده را پیشگیری کند.

پیامبر (ص) فرموده اند : از آداب غذا خوردن، کوچک کردن لقمه و جویدن کامل است.

غذا خوردن با آرامش، باعث خوب جویدن و انجام اولین مرحله هضم غذا در دهان توسط آنزیم پتیالین موجود در بزاق دهان می شود. زمانی که غذا به خوبی خرد شده و با بزاق دهان آغشته شود هضم غذا به خوبی صورت می پذیرد.

امام علی (ع) به امام حسن (ع) فرمودند : اگر می خواهی سالم بمانی و از پزشک بی نیاز شوی چهار امر را رعایت کن

اگر میل به غذا نداری نخور
تا زمانی که سیر نشده ای و اشتها باقی است دست از غذا بکش
غذا را پس از جویدن کامل در دهان فرو بده
قبل از خواب قضای حاجت کن

عوارض نجویدن کامل غذا

عجله و شتاب در خوردن غذا، باعث عدم جویدن کامل غذا و احساس پری، دل درد و ناراحتی های گوارشی می گردد که به مختصر توضیحاتی ارائه می شود.

الف) گاهی با وجود رعایت رژیم غذایی سالم، بازهم ممکن است که گاز معده تولید شود در اینصورت باید سرعت بلع غذا را کم کرده و غذا را به خوبی بجوید. و همچنین به جای ۳ وعده غذایی همان غذا را به دفعات مکرر و با مقدار کم میل شود.

ب) روده های بعضی از مردم شدیداً به استرس حساس هستند در این صورت باید به نوع و طرز خوردن غذا توجه شده و غذا بسیار آرام و آهسته خورده شود.

ج) با ولع غذا خوردن و تند بلعیدن غذا حتی خوردن غذا در حال عصبانیت می تواند باعث باد شکم و باد معده شود.

د) گاهی علائم و ناراحتی های روده تحریک پذیر اشتباه می شود. تعدادی از مردم به طور ناخواسته هوا به داخل معده خود فرو می برند یا به اصطلاح هوا می خورند و علاج آن اصلاح جویدن غذا و صحبت نکردن در هنگام غذا خوردن است.

شناخت طبع و مزاج غذاها( تاثیر غذا های سرد مزاج)

در طب سنتی، غذاها را براساس اثراتی که بر بدن دارد به دو گروه سرد و گرم تقسیم می کنند و اعتقاد بر این است که مصرف غذاهای سرد سبب رخوت، سستی، ضعف عمومی، رنگ پریدگی، بی حالی، کم حوصلگی و … می شود.
امروزه غذای بیشتر افراد جامعه را غذاهای سرد تشکیل می دهد که این مسئله برخلاف مزاج آنها بوده و باعث بروز بیماریهای مختلف می شود.

انواع غذاهای دارای طبع سرد و عوارض آن :

غذاهای سردی که اکنون غذای غالب خانواده ها شده است عبارتند از :

مرغ، ماهی، انواع سالادها مثل الویه سالاد کاهو و …

انواع فست فودها : پیتزا، همبرگر، سوسیس، کالباس و …

مصرف بی رویه این غذاها باعث بروز انواع بیماری ها مانند : دیابت، کم کاری تیروئید، اختلالات هورمونی مانند : کیست تخمدان، ناباروری، فیبرم رحمی، مشکلات مغزی مانند : بیماری ام اس و ناراحتی های مفاصل مانند : بیماری روماتیسم مفصلی می گردد.

فواید:

درصورت مصرف غذاهای سرد مزاج، لازم است برای پیشگیری از بروز بیماریها، از مصلحات غذا در کنار غذاهایی که طبع سرد دارند استفاده کرد که عبارتند از :

ادویه جات گرم : دارچین، زنجبیل، زردچوبه، زیره، گلپر، زعفران.
دانه های گرم : سیاه دانه و اسپند
گیاهان و دم کردنی های گرم : گل گاوزبان، گل بابونه، گیاه گزنه، آویشن و زنیان
سبزی های گرم : نعناع، تره، جعفری، گشنیز، ریحان، ترخان، مرزه و پونه
میوه های گرم : خرما، موز، سیب، طالبی، انجیر، بادام، فندوق، پسته، گردو، کشمش، انگور و خربزه
صیفی جات گرم : کدوی سبز، کدوی حلوایی، تربچه، کلم (انواع آن)، هویچ.
غذاهای گرم : نخودآب، آبگوشت، خورشت قیمه، فسنجان، خورشت هویج و کالجوش.

غذاهایی با طبع گرم

غذاهایی که طبع گرم دارند، باعث افزایش متابولیسم بدن می شنود و از سوی دیگر طبع سرد را از بین می برند.

انواع غذاهای طبع گرم

کاچی، حلیم گندم، کباب کوبیده، نخود آب، سمنو، حلوا و …
و همچنین : خرما، موسیر، جعفری، عسل، شوید، مغزها و …

نخوردن غذاها با مزاج یکسان :

پرهیز از مصرف همزمان انواع غذاها با طبع گرم و همچنین پرهیز از مصرف همزمان انواع غذاهای با طبع سرد. زیرا همیشه در خوراکی ها باید تعادل بین سردی و گرمی و خشکی و رطوبت برقرار باشد تا مزاج منحرف نگردد و بیماری به وجود نیاید.

راههای بهبود جذب مواد غذایی :

اگر همراه مواد غذایی حاوی آهن مثل سبزی ها، حبوبات و غلات، ویتامین ث مصرف شود جذب آهن موجود در این منابع افزایش می یابد.

در وعده صبحانه از موادی مانند : خوراک لوبیا چیتی یا عدسی همراه با مقداری لیمو ترش تازه یا مرکبات استفاده کنیم جذب آهن را افزایش می دهد.
با افزودن کمی پروتئین حیوانی به منابع گیاهی کلسیم دار، کارایی آنها در بدن افزایش می یابد و نیز با افزودن مقداری منابع ویتامین ث جذب کلسیم آن بالا می رود.

اگر دو نوع پروتئین گیاهی مثل غلات و حبوبات یا حبوبات و مغزهای گردو باهم ترکیب و همراه هم مصرف شوند. کارایی پروتئین گیاهی در بدن افزایش می یابد و مشابه پروتئین های حیوانی می شود. درحالی که اگر هر کدام از پروتئین ها را جداگانه مصرف کنیم بازدهی آنها در بدن کاهش می یابد.

همچنین اگر انواع گوشت قرمز و سفید، لبنیات و شیر، تخم مرغ، همراه نان و برنج یا سایر مواد نشاسته ای، مصرف شود، پروتئین آنها بهتر جذب می شود. اما اگر این مواد غذایی به تنهایی استفاده شوند، تولید انرژی می کنند و به مصرف اصلی یعنی رشد و سازندگی در بدن نمی رسند.

بهترین روش پخت مواد غذایی

بیش از ۷۰ درصد علت بروز سرطان گوارش، نحوه نادرست طبخ مواد غذایی و تغذیه نادرست است. بهترین روش پخت، بخار پز کردن مواد غذایی است.
در روش آب پز کردن تمام ویتامین ها و اسید فولیک موجود در مواد غذایی وارد آب می شود و ارزش غذایی آن کم می شود.

مصرف غذاهای آماده و دودی شده مانند ماهی در افزایش بروز سرطان گوارش نقش مهمی دارند.

مصرف سبزی های سبز تیره، نارنجی یا متمایل به زرد، سبزی های خانواده کلم بروکلی، کلم دلمه ای، کلم پیچ، گل کلم، چغندر، هویچ، مارچوبه، پیاز، سیر و زردچوبه برای پیشگیری از بروز سرطان گوارش بسیار مفید است و استفاده از نان های سنگک و سبوس دار ضد سرطان بوده و از افزایش وزن هم جلوگیری می کند.
همچنین نوشیدن مقادیر کافی آب در روز حداقل ۶ تا ۸ لیوان و کم کردن مصرف نوشابه های گازدار و آب میوه های شیرین نیز از بروز سرطان گوارش پیشگیری می کند.

پرهیز از درهم خوری

مصرف همزمان چند نوع ماده غذایی که از نظر مدت زمان هضم متفاوت هستند باعث اختلال در قوه طبیعی (کبد) و سوء هضم در بدن می گردد.
چنانچه بر سر سفره غذاهای مختلف و گوناگون مانند : غذاهای سنگین و دیر هضم (گوشت گاو) و لطیف و زود هضم (گوشت تیهو) و انواع میوه ها و نوشیدنیها مهیا باشد و فرد از آنها بخورد هضم مطلوبی نخواهد بود زیرا بعضی از این غذاها به سرعت هضم می شوند و بعضی دیگر عمل هضم در آنها به کندی صورت میگیرد.